Kaza kavramı; vücut bütünlüğünü
bozan, dışarıdan gelen ve ani nitelikli istenilmeyen istenilmeyen bir olayın
hukukumuzda dar anlamda kaza olarak nitelendirildiğini söyleyebiliriz.
İş kazası kavramını ise Sosyal
Sigortalar Kanunu ve İş hukuku anlamında iki şekilde anlatmamız gerekmektedir.
Sosyal Sigortalar anlamında iş kazası ;
Mevzuatımızda iş kazasının
kavramının yerleşik olan bir tanımı bulunmamaktadır. En kapsamlı şekilde iş
kazası, sigortalıyı işveren otoritesi altında bulunduğu sırada gördüğü iş veya
işin gereği dolayısıyla aniden ve dıştan gelen bir etkiyle bedensel yada ruhsal
zarara uğratan olaydır. Yasal olarak belirli bir tanımı olmasa da gerçekleşen
iş kazalarının hangi durumlarda Sosyal Sigortalar Kanunu hükümlerine tabi
olacağı anılan kanunda düzenlenmiştir. Söz konusu kanun hükmüne göre
sigortalıyı zarara uğratan olayın, işyerinde bulunduğu sırada, işveren
tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla, işveren tarafından görev ile başka
bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, çocuğa
süt vermek için ayrılan zamanlarda veya işverence sağlanan bir taşıtla işin
yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeler esnasında gerçekleşmesi
halinde bir iş kazasının meydana geldiği kabul edilir.
Sosyal Sigortalar kanunu anlamında
iş kazasını unsurları;
-
Sigortalının işyerinde
kazaya uğraması
-
Sigortalının işveren
tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla kazaya uğraması
-
Sigortalının işveren
tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini
yapmaksızın geçen zamanlarda kazaya uğraması
-
Emzikli kadın
sigortalının çocuğuna sür vermek için ayrılan zamanlarda kazaya uğraması
-
Sigortalının işverence
sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmesi sırasında
kazaya uğraması
-
Zarar görenin
sigortalı olması
-
Uygun illiyet bağını
varlığı
İş kazası
sonrasında sigortadan yardım alabilmek için olayın kuruma bildirilmesi
gerekmektedir. İşverenler ise her halukarda haberdar oldukları iş kazalarını
hemen yada en geç 2 gün içinde o yerin emniyet güçlerine ve kuruma bildirmekle
yükümlüdürler. İşveren eğer bu bildirim yükümlülüğünü yerine getirmezse kurumun
uğrayacağı zarar işverence karşılanır. Diğer yandan işveren sigortalıya,
kurumca işe el konulana kadar sağlık durumunun gerektirdiği sağlık yardımlarını
yapmakla yükümlüdür(SSK. 15/1).
İş
Hukuku Anlamında İş Kazası;
Mevcut
olan düzenlemelerle işverene yüklenen ödevlerin gerektiği gibi yerine
getirilmemesinden doğan kaza, bireysel iş hukuku anlamında iş kazasını
oluşturur ve işverenin işçiye karşı sorumluluğu gündeme gelir. Bununla birlikte
iş hukuku anlamındaki her iş kazası Sosyal Sigortalar Kanunu anlamında iş
kazası sayılır.
İş Hukuku
anlamında iş kazasının unsurları;
-
Dıştan gelen istenilmeyen
bir olayın varlığı
-
Kaza ile işverence
yürütülen iş arasındaki illiyet bağı
İş Kazasının tespiti, İşveren tarafından düzenlenen İş
Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu, işverence düzenlenecek iş kazası
tespit tutanağı, kolluk kuvvetlerince olay ile ilgili düzenlenecek tutanak ve
tanık ifadeleri değerlendirilerek Kısa Vadeli Sigorta Servisince yapılır.
Bilgi ve konuyla ilgili düzenlenen tutanak ve raporların
incelenmesi sonucu ünitelerin kısa vadeli sigorta servislerince başka bir
araştırma ve soruşturma yapılıp yapılmadığı aranmaksızın olayın iş kazası
olduğuna karar verilebilir. Anılan servisin olayın iş kazası olduğu yönünde
karar alma yetkisi olduğu gibi, olayın iş kazası olmadığı yönünde karar alma
yetkisi de bulunmaktadır. Servis tarafından olay hakkında alınan “iş kazası
değildir” kararına sigortalının itiraz etmesi halinde söz konusu vaka bir kez
de Komisyonca incelenir ve Komisyon tarafından karara bağlanır. Komisyon kararı
üzerine sigortalı yargı organlarına başvurabilir.
Stj.Av.Murat Yıldız
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder